If you would like to learn to speak and read Latin using the acclaimed Ecce Romani series, consider enrolling in Apocatastasis Institute, where Latin is anything but dead!
CAPUT III.
Hic manus tremit, et stylo titubans atramentum fluit.
Quas res gestas profiteor, Lector mihi pro certo assentior, cum considerans maxime interesting meae vitae alienae ac variae. Forsitan mihi studium dicat; Nam, Lector benevole, unum ex his “quaedam eventa” supra citata non minoris momenti evenit quam nativitas mea in hunc magnificum et pulcherrimum mundum, quem mundum mirabilibus et mirabilioribus, sicut tu, plenum esse probavit. Videbunt ut ego pergam cum mea fabula.
Aestate natus sum. Nox erat tempus.
Milia per cunabula miselli Scintillata, parva, inops, argillae gleba; sed clarior omnibus, ut purpurea taeda in sethera flammea, Sirius, caniculae stella, super me effulsit!
Ad coelum aspiciens pater subridens, murmurat: «Parve peregrine, canum semper eris amator. Risus erit illis laetitia, musica verba tua, et in aliqua bestia quadrupedia generis sui, optimum, fidelissimum, amicum tuum invenies.
Quasi in verbis patris mei ipsum veritatis pressum poneret, eo ipso momento clamor matris canis in contiguo cubiculo auditus est et unus e regiae familiae Chew-lâ-â in meam praesentiam accurrit cum calatho parvo catuli. Pater meus viminea cunabula noviter advenientis familiae ridens rapuit eamque ad me clamabat;
Elige, parve baro, amicum et socium elige tibi. Manum meam parvulam porrigi parvulam et in una cum maximo capite recumbens. “Ha! ha!” risit pater, “Bone te, parve baro, elegisti, cui tu tantum cerebrum elegisti, ut bene torvum caput.”
Et cum ad luctandum cum illo verbo infantulus lingua mea venit, tortum est in “Bulger.” Sicque Bulger et eodem fere momento in vitae itinere profectus sum! Postera die pater patefecit aquas nocte recedere coepisse, et prospiciens ab excelso domicilio nostro, vidit in medio satis amplae insulae stetisse. Pater meus post prandium, secundum morem patriae, duos Chew-lô regi calceos ligneos ligneos, quibus omnes canorum scularium usos erant, in superficie molli luto movere conabantur, imposuit inundatio.
Hi calcei lignei perquam leves sunt, quamquam tam longi et tam lati quam calcei nivei sunt. Expolitione pedum, velatos perlabier in lutum, quod natura terrae est pinguissimum, eadem celeritate qua currit ad calceos nivis.
Post aliquot horarum excursus in montem et descendentem, pater meus cum hac mirae intelligentiae particula rediit, scilicet, quod proculdubio habitatio eorum, ante descensum aquarum in stagno posita; sed paulatim, cum recessissent aquae, factam esse insulam, quae paulo post in peninsulam fuerat, quae rursus adhuc demersa aquarum in verticem montis conversa erat. Leniter acclivis lateribus ut, referens matri meae, pereuntem diem neque dicere posset, si natus esset in lacu, in insula, in paeninsula, an in summo monte, factum esse. Quod eum gravissime angebat, nam, ut omnes eius familiae sodales, summa rerum memorandarum summa diligentia usque ad minutissimas rerum gestarum fastus summa cum diligentia sumpsit.
Dissimilis plerisque infantibus, qui primum dimidium annum transire contenti videntur, aut vitae suae edentes, dormientes et clamantes, ab ipso exordio praecocentiam mirabilem prae se ferunt.
Cum paucae tantum hebdomades, quamvis loqui non possem, sibilo tamen didicerant Bulgerum, cuius progressus in animo et corpore etiam gressum meam tenere visus est, et qui plurimam aetatem aspiciens in puerilem vultum transiit. Quod significat, “O, gaudebo, cum ista lingula soluta est, ut me vocas Bulgerum et iubeas me facere voluntatem tuam.”
Nec mora.
Illud unum, quod in hac aetate vitae meae mihi gratissimum gaudium dedit, lux erat.
Fui intus fores morosus, morosus, iracundus, sed sub divo semel emissus, tota natura mutatur. Bibi mollem et mollem acrem vigorem et oblectamentum patris mei delectantis. Facies mea clara est, oculi mei de valle ad collem, a summo usque ad celum gradiebantur.
In tantam ecstasim voluptatis me hoc conspectus mundi magni proiecit, quod mater mea anxia facta est, ne praevideret aliquod magnum malum mihi evenire.
Sed magnificus baro tantum risit. “Nihil timeas, uxor, solum significat quod intra caputculum illud miro modo activum animum prolis mensibus habitare.”
Quotiens Bulgerum dominum suum laetis vocibus ad aspectum mundi pulchri clamantis audiebat, certo vehemens latratu correptus erat, in quo circum me evagabatur cum asperrimis et profusissimis sympathiae manifestationibus.
Sine dubio mira inter nos fuit dilectionis vinculum.
Matris meae paene horrorem dixeram, ego quadam die cum mecum in brachiis suis in latis verandis ambularet, quae aedes Chewchewlô cingebat, me ex brachiis iactare conatus sum, Germanice clamans: Los! Los! Dimitte me! Sine me!
Habui usque ad id tempus, ut videtur, plus studii fuisse in lingua mea regiae nutricis Chewlae molli et canora, in qua facillime me intellegere potui. Circa hoc tempus accidit mihi, quod, licet non effecit, valde festinavit emissio parentis continentiam, tam ardenter desideratam, tam a Bulgero quam a me, nam ab ipso ingressu in hunc mundum aliquid mihi dixit me esse. Puer clarus debet esse, non mera et praecocia iuventus, qui a parentibus in coetu socialium adhibitus est ad portandos homines iam in pauperes spirituum, ascendendo super sellam vel mensam et versus declamando, parrotsos, cum dimidia duodecim lignea, hiulca gestus; sed verus heros, verus viator, non formidans tempestatem, feram, saevum, barbarum, ut faceret, quod vellet.
Solebat matris meae in auram diei sedere mecum in latis verandis, dum patris mei tibialia arridebat; Nam, licet generosa, ita consueverat, cum puella in omnibus rebus Germanicis parsimoniam exerceret, ut nunc, quamvis verae baronis uxor facta esset, non posset in illis bonis rebus agendarum delectationem praetermittere vias.
Sicque patrem meum multis pfennigibus servavit, quod vir bonus pauperibus dignis largitus est, et bonis onustus ad sepulchrum descendit.
Tali tempore subito Sternutatio matris rapuit, et infandum horrorem e manibus emisit. Decidi, decidi, lutum molle feriens, et visu evanescens.
Misera quasi plumbum ad solum cecidit.
Adstitit ei proceras ad pedes stabantque pedesque, fugitque virilem genae color.
Sed Chew-lô, qui ad patrem feliciter salutabat, risit.
“Agnus barbarus!” fremebat magnus baro, “Nisi despicis lachrymas patris, angorem matris? Ex te. Utinam nunquam regnum tuum intrassem in coelum! Chew-lô ne verbum quidem. Conversus imperioso more ac iure regio in turbam clientium manum quassat.
Citius quam cogitatio Sutulae canororum cohors ad calceos ligneos prosiluit.
Ite, procul, iaculantes sicut nigrae in ala vespertiliones.
Baro videbat in tremendo maerore emissum iudicium melius elabi, et vultu pallente caputque inclinatum stabat languida forma coniugis.
Sensit, sciebat, praesentiam suam apud Melodios Snutores hoc momento solum perturbare, impedire progressum, ac fortasse ita confundere, ut frustra omnis conatus esset. Illi ab infantia ita consueverunt ligneos illos calceos ingentes gestare, ut in hoc luto perfidiae versarentur, ut, si fieri posset, manus humanas filium ad bracchia restitueret, id facerent.
Itaque pauca adhortatus ad aurem matris fatur, et instar statuae stare pergit, voltu melodiae snuculorum longis scriniis defixit, dum circumvoluti cacumen montis locum obtineret, judicabant, interissem.
Luce lato, ligneo scopulo armato, armisque obscuris surrexerunt, et mira subtilitate ac constantia ceciderunt, notis musicis sternutationis commorantes; nunc mollis et humilis, nunc erumpens in modum truculenti ac putrefactus.
Descende! Descende! Descende!
Et tamen frustra elaboraverunt!
Nullum ibi erat indicium miserae moeroris aegrae.
Sed cor!
Quid est clamor iste?
Non est humanus!
Nullus; est enim cortex Bulgeri, vel potius latrantium Bulgeri est.
Spectaverat Sutulae canorae thiasos, ceu candida scopas, Omniaque incassum concidit, pergula pergula capite impulit.
Nemo satis erat mente et corde ad capiendum sensum illius miselli latrantis.
Chew-lô vidit suos stantem in scopis innixum, oculis dubiis et haesitationibus.
Rex tacuit.
Erat baro ille magnus, qui loquebatur;
“O ne des! Mea vita, opes, omnia tua sunt bona, bona Chew-Chew.
Sternumenta appellatio.
Iterum clamor Bulgerorum sublatus est, et hoc tempore rex eam exaudivit.
Famulus regis videns nutum, et festinans ad pedes canis ligneos calices ligandos, in superficie luto solutus est.
Quid est homo intelligentia gloriata?
Erant decem passus vel amplius ab eo loco ubi disparui.
Gannita, latratu, et ploro per vices, mi Bulger, properavit ad eum locum, quo evagatus odor narravit carissimum dominum suum descendisse.
Iterum canororum snuariorum cohors renovato vigore laboratur, scopae albae miro opere fulgentes contra atram caeni nigredinem.
Bulger eos magnis et laetis latratibus hortabatur.
Subito serenus, tinnitus, canorus “rumdere” aerem discidit.
Me viderant!
Rara providentia per unum mensem, una manu nares clauseram priusquam ad lutum perveniam, et sic pulmonem a repletione servaverim.
Sed quam inutilis fuisset haec cautio, nisi bulger meus fidelis subveniret!
Nunc gaudens modum non noverat.
Putabam me subridentem veteris baronis lacrimosa maxillam prehendi, dum puer ad verandam ferebatur, animati massae terrae magis quam alia re, nam me aerem recreaverat. Oculi mei non modo aperti erant, sed solum in toto corpore mundo.
Convulsa mater mea me pressit pectore pectus, et equidem caeno pressisse caput et ora, ora, ni latam suspectam vidissem baro palmam; dum matris cor se verbis effundit. Pelves paucae aquae calidae, et ego ipse iterum.
Imo numquam ipse iterum fui. Balneum meum in luto calido Lâ-aah-chew-lâ maximam mihi mutationem fecit; incrementum corporis mei compressit et omnes vires meas in caput et cerebrum convertit.
Caput meum in uno brevi mense fere magnitudine duplicatum.
Infans vultus vultusque meus recessit!
Et prius alia luna impleverat cornua sua: Crevi mirandum!
Non solum magnitudine capitis mei aliquid praeclarum fuit, sed etiam ex oculis mirificam intelligentiam eluxit.
Mulieres pauperculae de Lâ-aah-chew-lâ ante me oraverunt quasi ens essem ab alio mundo, et deinde frontibus percutientes matri meae appropinquaverunt et susurrabant:
“Gracissime Magnus Spiritus Chew-lâ-â-â-â-â-â erravit et duas animas ibi pro una posuit!”
Et tunc decora corpora inclinaverunt donec frontes matris meae tangebant pedes et recesserunt retro exeuntis sicut dominae curiae optimae, unusquisque digitum suum ad me adaequans et oculos suos per ianuam evanuit aperiens.
Tota res adeo deridiculo erat, ut in risus clamorem erumperet.
Quo audito, miserae bestiae inter se praecipites ruebant, insano conatu, ut extra domum exirent, stridentibus in summa vocibus;
“Serva nos! Salva nos! Llle nos fascinabit!
“Parvus baro!” Pater meus irae voce subsannans dixit, “Dominas regis Chew-chew-lô’s aulam non terrere!”
Chew-pa! Chew-pa! (Idiotae! Idiotae!) Respiciebam e tabula mea, in qua exemplum arithmeticae faciebam, nam figurarum valde cupiebam.
Nam pater meus iam me adiectionem docebat, ostendens mihi quam vilia globuli vitrei pro ebore pretioso mercari, et dividendo, auferendo nonaginta cents de quolibet dollario quod feci. Multo ante quam legere aut scribere potui, epistolas plurium linguarum noui nominatim, nec verbum ullum exarare potui, quod nullas in ea litteras taceret. Nemo miris artibus magis delectabatur quam Bulger.
Is suapte natura videbatur scire parvum dominum suum non esse vulgarem hominem, et eum honoratum esse. Nunc valedicere Landam La-aah-chew-lâ et Sut.
Rex Chew-chew-lô cum valida manu clientium nos ad suum fines comitatur, sylvas canoras masticando ruminando resonant. Super humeros baronum veterum stans, ultimum vale eos vibravi ad quod tam perfecto turbine Chew-chew-â responderunt quod Bulgerus satis jucunde ululaverat.
Quilibet praecipuus honor domino suo semper fuit ei materia personalis. Senior baro ulterius penetrare in cor Africae destinaverat; sed plane, tam mirabile mentis meae incrementum, ut a mane usque ad noctem animum suum occupaverit. Conatus est hoc a me celare; sed omnes inaniter.
Priusquam biennium essem, cerebrum meum adeo grave erat ut mater mea in plantas calceamentorum meorum suere plumbeos, ut me rectum finem sursum teneret, et tamen in hac cautione saepe stans inveniebam. Caput meum difficiles difficultates mathematicas operando utendo digitos meos, sicut Sinenses faciunt machinas numerandas.
Primum quod pater meus domum attigit, me ad phrenologum duceret ut chartulam capitis mei haberem.
Examen fuit unum mensem.
Tandem, chartula completa, repertum est me habere triginta duas labeculas distinctas.
Bene intellegitur etiam!
Statutum est igitur statim instituisse tutores duos et triginta doctos, ut quisque paedagogus habeat singulas personas gibba, et operam navare, ut si cornu sit crescat.
Pater meus decrevit nihil omittere, ut meae mentis vires usque ad ultimum evolveret. Nihil dixi aut ad consilium aut contra.
In uno brevi anno didici omnia, quae me docere possent triginta duos paedagogos, et, quod plus est, unumquodque eorum quinquaginta docuissem, quae ante non cognoveram, et quae peregrinando in exteris regionibus didiceram. cum parentibus meis.
Tutores triginta duos uno mane cum magna admiratione eorum totum functus sum.
Senior baro ad suggestionem meam nunc misit libellum cuilibet tutori pro servitiis sibi per me redditis.
Quisque tutor solvere noluit.
Senior baro, meo suggestione, nunc fecit processum juris unicuique eorum serviendum.
Curia, audito testimonio meo, sententiam reddidit, quae quinque millia paginarum chartarum legalium operiebat, et totam hebdomadem ad legendum requirebat, in qua singula, quae singulis triginta et duobus paedagogis docuerat, mirum in modum erat et peculiare, ut in oculo legis saltem centum dollariorum valebat. Qui rogationem cuiusque paedagogi fecit ad quinque milia dollariorum, vel omnium centum sexaginta milia dollariorum.
Curia deinde per annum dimittitur, omnes tres iudices mente et corpore ita fatigati ut duodecim mensibus reliquis egent antequam aliud negotium suscipiant.
Plures casus venire…